Triệu chứng tay chân miệng ở trẻ qua từng giai đoạn

Ở mỗi giai đoạn khác nhau, triệu chứng tay chân miệng sẽ được biểu hiện theo những cách khác nhau, thể hiện tình trạng của bệnh. Nắm rõ biểu hiện của từng triệu chứng tại từng giai đoạn sẽ giúp ba mẹ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp nhất cho trẻ khi mắc tay chân miệng.

Sơ bộ về bệnh tay chân miệng

Bệnh tay chân miệng là một loại bệnh truyền nhiễm và có khả năng truyền từ người sang người. Nguồn lây chính của tay chân miệng là nước bọt, phỏng nước và phân của người nhiễm bệnh. Bệnh có khả năng lây lan rộng thành dịch do virus đường ruột gây ra.

Hai nhóm tác nhân chính gây ra chứng bệnh tay chân miệng do Coxsackie virus A16 và Enterovirus 71 (EV71). Triệu chứng tay chân miệng rõ ràng nhất chính là những tổn thương da, niêm mạc tồn tại dưới dạng phỏng nước ở các vị trí như lòng bàn tay, lòng bàn chân, mông, gối và khoang miệng. Ở thể nhẹ, bệnh không ảnh hưởng quá nhiều đến sức khỏe người nhiễm thế nhưng nếu gặp phải các biến chứng nghiêm trọng mà không được điều trị kịp thời, tay chân miệng hoàn toàn có thể gây tử vong. Các biến chứng đó bao gồm: viêm não, viêm cơ tim, phù phổi cấp,... Đa phần những biến chứng nặng thường do Enterovirus 71 gây ra.

Bệnh tay chân miệng là một loại bệnh truyền nhiễm và có khả năng truyền từ người sang người

Xem thêm: Một số bệnh lý ở trẻ do virus, vi khuẩn gây ra

Tay chân miệng có thể bị nhiễm ở bất cứ độ tuổi nào, bao gồm cả trẻ em, trẻ sơ sinh và người lớn song chứng bệnh này tập trung nhiều nhất ở độ tuổi dưới 5, cụ thể là bé từ 1 - 3 tuổi. Do ở độ tuổi này, các bé vẫn chưa ý thức rõ về giữ gìn vệ sinh cá nhân, đi kèm là thói quen vui chơi, sinh hoạt trong môi trường lớp học mẫu giáo, nhà trẻ khiến các bé khó có thể tránh được việc bị lây lẫn nhau.

Triệu chứng tay chân miệng sẽ tiến triển qua mấy giai đoạn, biểu hiện như thế nào?

Thông thường, bệnh tay chân miệng sẽ đi qua 4 giai đoạn và thường được biểu hiện rõ hơn ở nhóm người mắc là trẻ em. Ở người lớn, triệu chứng của chân tay miệng không quá rõ ràng:

Triệu chứng tay chân miệng ở giai đoạn ủ bệnh

Giai đoạn ủ bệnh chân tay miệng thường kéo dài từ 3 đến 7 ngày sau khi tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh (phỏng nước trên da, nước bọt,...). Triệu chứng của chân tay miệng ở giai đoạn này không quá rõ, thậm chí là không có bất cứ biểu hiện nào. Do đó, rất khó để phát hiện bệnh trong khoảng thời gian này.

Đó cũng là lý do vì sao trẻ em đi học thường dễ lây tay chân miệng cho nhau và khi đã khởi phát thì đồng loạt nhiều bé khác cũng phát bệnh. Đó có thể là các bé đã cùng chơi, tiếp xúc với nhau hoặc cũng có thể do lây lan gián tiếp qua bàn tay tiếp xúc với bề mặt nhiễm virus, từ người nuôi giữ trẻ, từ môi trường hoặc các thực phẩm chưa được nấu kỹ.

Triệu chứng bệnh tay chân miệng ở giai đoạn khởi phát

Giai đoạn mới khởi phát bệnh, các triệu chứng tay chân miệng ở bé dần trở nên rõ ràng hơn, có phần tương tự với bệnh cảm cúm, kéo dài từ 1 đến 2 ngày:

• Sốt nhẹ hoặc cao: có thể kéo dài sang giai đoạn toàn phát
• Mệt mỏi, quấy khóc
• Đau họng
• Chán ăn kèm theo nôn ói
• Số ít trường hợp xuất hiện thêm tình trạng tiêu chảy

Đặc biệt cần lưu ý với triệu chứng tay chân miệng như sốt cao. Đây là triệu chứng thông thường mà bất cứ bé nào cũng gặp phải nếu mắc bệnh, và có thể kéo dài từ giai đoạn khởi phát sang toàn phát. Thế nhưng trong các trường hợp bé liên tục sốt cao trên 39 độ C và kéo dài trên 3 ngày cần đưa nhập viện ngay lập tức. Đó có thể là dấu hiệu của biến chứng viêm não - biến chứng nguy hiểm của bệnh chân tay miệng.

Triệu chứng tay chân miệng ở trẻ

• Loét miệng: miệng, lợi và lưỡi bị tổn thương niêm mạc, xuất hiện đi kèm nhiều vết loét phỏng nước có đường kính từ 2 đến 3mm. Sau đó vỡ dần gây đau khiến trẻ quấy khóc, chán ăn.
• Phát ban: cùng với loét miệng, triệu chứng của bệnh chân tay miệng phổ biến trong giai đoạn toàn phát chính là xuất hiện phát ban. Ban đầu đó chỉ đơn giản là những nốt mụn rất nhỏ (từ 1 đến 2mm) sau dần lan rộng, hình thành bóng nước có đường kính 2 - 10 hình bầu dục. Phát ban xuất hiện nhiều ở lòng bàn tay, bàn chân mông, đùi,... Bóng nước này không gây đau và có thể tồn tại trên bề mặt hoặc dưới da, chứa dịch bên trong. Khu dịch này chuyển sang màu vẩn đục, đó có thể là dấu hiệu của bội nhiễm (khá hiếm gặp). Sau khoảng từ 7 đến 10 ngày các vết phát ban dạng phỏng nước sẽ dần lành và để lại sẹo thâm hoặc lành hẳn nếu được chăm sóc, điều trị đúng cách.
• Sốt và nôn: Với các trường hợp nhẹ có thể không kèm nôn tuy nhiên vẫn cần theo dõi thân nhiệt của trẻ. Nếu triệu chứng này kéo dài với chiều hướng nghiêm trọng đó có thể là biểu hiện của các biến chứng về thần kinh, tim mạch hay hô hấp (thường xuất hiện trong khoảng từ 2 đến 5 ngày phát bệnh).

Xem thêm: Top 9 thuốc thoa tay chân miệng hiệu quả nhất năm 2022

Triệu chứng tay chân miệng giai đoạn bệnh đã thoái lui

Trong trường hợp trẻ bị mắc tay chân miệng mà không xuất hiện bất kỳ biến chứng nào thì sau khoảng từ 7 đến 10 ngày bệnh sẽ dần thoái lui. Thời kỳ này kéo dài từ 3 đến 5 ngày sau khi phát bệnh (tính từ thời điểm bệnh bắt đầu khởi phát). Trong thực tế, không phải bệnh nhân nào cũng có những triệu chứng bệnh chân tay miệng giống nhau. Bốn giai đoạn bệnh kể trên được xếp vào thể cấp tính. Ngoài ra, tay chân miệng còn tồn tại hai dạng lâm sàng khác:

• Thể không điển hình: phát ban ở mức độ nhẹ hoặc chỉ có loét miệng hay cũng có thể chỉ xuất hiện một vài triệu chứng thần kinh/hô hấp/tim mạch và không xuất hiện cả phát ban hay loét miệng.
• Thể tối cấp: tay chân miệng tiến triển nhanh với các triệu chứng tay chân miệng nặng như suy tuần hoàn - hô hấp, hôn mê và có thể dẫn đến tử vong chỉ trong 24 đến 48 giờ.

Xem thêm: Cách ly trẻ bị tay chân miệng bao lâu?

Triệu chứng tay chân miệng ở trẻ sơ sinh biểu hiện như thế nào?

Đối với trẻ sơ sinh, triệu chứng tay chân miệng thường không rõ bằng ở các bé lớn. Ba mẹ chỉ có thể phát hiện trẻ nhiễm bệnh thông qua các triệu chứng tay chân miệng ở trẻ sơ sinh tiêu biểu như:

• Trẻ sốt, đau họng, đau bụng
• Miệng xuất hiện các đốm đỏ trên lưỡi và dần chuyển sang mụn nước lớn hơn có màu xám viền đỏ. Mụn nước trong miệng khiến bé bị sưng đau khó chịu, từ đó gây nên hiện tượng chán ăn, quấy khóc.
• Tay và chân có những đốm nhỏ màu đỏ nổi trên ngón tay, chân, lưng và cả lòng bàn tay, lòng bàn chân gây ngứa. Sau một thời gian sẽ chuyển dần sang dạng mụn nước có màu xám ở giữa.

Trên đây là những triệu chứng tay chân miệng tiêu biểu ở trẻ theo từng giai đoạn khác nhau của bệnh. Hy vọng với những chia sẻ này sẽ giúp ba mẹ nhận biết tình trạng bệnh của bé sớm hơn, từ đó đưa ra những biện pháp chữa trị kịp thời.

Xem thêm: Hướng dẫn chăm sóc trẻ bị tay chân miệng đúng cách