Cổ tức là gì? Có những cách chi trả cổ tức nào? Phương án nào có lợi hơn?

Trước khi bắt đầu tham gia đầu tư vào cổ phiếu nào đó bạn tìm hiểu thật kỹ về cách thức chi trả cổ tức của các công ty. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến quyền lợi của bạn, tác động không nhỏ đến chiến lược đầu tư trong tương lai. Cùng Momi tìm hiểu cổ tức là gì, những cách thức trả cổ tức hiện nay và đưa ra so sánh phương án trả cổ tức nào có lợi cho mình bạn nhé!

Tìm hiểu cổ tức là gì?

Luật Doanh nghiệp 2020 quy định: Cổ tức là khoản lợi nhuận ròng được trả cho mỗi cổ phần bằng tiền hoặc bằng tài sản khác. Ở đây, tài sản ròng là số tiền mà tổng doanh thu đã trừ đi các khoản chi phí và thuế. Lợi nhuận các công ty thu về một phần sẽ được chi trả cho cổ đông, phần còn lại sẽ được giữa lại và tái đầu tư hoặc trích lập thành quỹ dự phòng (được hiểu là lợi nhuận giữ lại).

Cổ tức là khoản lợi nhuận ròng được trả cho mỗi cổ phần bằng tiền hoặc bằng tài sản khác

Cổ tức được chia thành 2 loại phổ biến:

• Cổ tức cổ phiếu phổ thông: Chi trả 1 phần lợi nhuận ròng của công ty theo quy định sau khi đã hoàn thành tất cả các nghĩa vụ liên quan đến thuế và tài chính khác
• Cổ tức cổ phiếu ưu đãi: Tuỳ theo loại hình cổ phiếu ưu đãi mà cổ đông sẽ được ưu tiên chia theo mức phần trăm cao hơn so với cổ tức phổ thông, đi kèm là các quyền lợi khác

Các phương thức trả cổ tức

Theo khoản, Điều 135 Luật Doanh nghiệp 2020 đã quy định về việc chi trả cổ tức như sau: “Cổ tức có thể được chi trả bằng tiền mặt, bằng cổ phần của công ty hoặc bằng tài sản khác quy định tại Điều lệ công ty. Nếu chi trả bằng tiền mặt thì phải được thực hiện bằng Đồng Việt Nam và theo các phương thức thanh toán theo quy định của pháp luật.”

Nói cách khác, các công ty hiện đang áp dụng hai hình thức chi trả phổ biến là trả bằng cổ phiếu hoặc bằng tiền mặt hoặc các tài sản khác có giá trị tương đương.

Trả cổ tức bằng tiền mặt

Với hình thức này, công ty sẽ phải trả cổ tức cho nhà đầu tư bằng tiền mặt với đơn vị tiền là VNĐ thông qua chuyển khoản, séc hoặc chuyển vào tài khoản chứng khoán cổ đông hoặc cũng có thể gửi trực tiếp đến địa chỉ liên hệ qua đường bưu điện.

Tỷ lệ cổ tức được tính trên mệnh giá 10.000 đồng/cổ phiếu chứ không tính trên giá trị thị trường giao dịch hàng ngày.

Ví dụ: Vào 23/6/2022 công H thực hiện chi trả cổ tức bằng tiền với tỷ lệ 5%. Như vậy, cứ 1 cổ phiếu của công ty H sẽ nhận được 10.000 * 5% = 500 đồng. Nếu cổ đông A sở hữu 1000 cổ phiếu, sẽ nhận về 1000 * 500 = 500.000 đồng

Trả cổ tức bằng cổ phiếu

Trả cổ tức bằng tiền là phương án được nhiều công ty lựa chọn nhằm giữ lại lợi nhuận để tiếp tục đầu tư phát triển. Khi đó, công ty sẽ phát hành thêm cổ phiếu (zero cost) hoặc sử dụng cổ phiếu quỹ (nếu có) để hoàn tất trả cổ tức cho cổ đông.

Khi trả bằng cổ phiếu, công ty không cần làm tục phát hành hoặc chào bán, tuy nhiên sẽ phải tăng vốn điều lệ tương ứng với tổng mệnh giá các cổ phiếu trả cổ tức trong vòng 10 ngày tính từ ngày hoàn thành thanh toán cổ tức.

Ví dụ: Công ty A (mã chứng khoán XXX) quyết định trả cổ phiếu với tỷ lệ 12%. Như vậy với mỗi cổ đông năm 100 cổ phiếu XXX sẽ được nhận thêm 12 cổ phiếu mới nữa.

Phương thức trả cổ tức nào có lợi hơn cho nhà đầu tư?

Mỗi hình thức trả cổ tức khác nhau sẽ có những ưu thế và nhược điểm riêng. Với hình thức trả cổ tức bằng tiền mặt, nhà đầu tư sẽ cảm thấy an tâm hơn khi nhận lợi nhuận chắc chắn khi đầu tư. Điều này cũng phản ánh công ty có dòng tiền vững mạnh, hoạt động minh bạch. Tuy nhiên, nhận cổ tức bằng tiền, nhà đầu tư sẽ phải chịu thuế phát sinh là 5%, đồng thời lượng cổ phần giữ lại giảm, quỹ dự phòng theo đó cũng bị hao hụt.

Trả cổ tức bằng tiền mặt

Ngược lại, nhận cổ tức bằng cổ phiếu, nhà đầu tư không cần trả thuế thu nhập, giữ lại tiền để khắc phục khó khăn và mở rộng kinh doanh, tăng tính thanh khoản. Tuy nhiên, điều này cũng gây tâm lý hoang mang cho nhà đầu tư với việc doanh nghiệp hoạt động không hiệu quả, có vấn đề về dòng tiền, và mất công phải chờ đợi cổ phiếu mới phát hành, làm chậm khả năng mua bán.

Những thông tin chia sẻ trên đây đã giải đáp cho bạn cổ phiếu là gì, phân tích tính ưu điểm của mỗi phương thức trả cổ tức. Hy vọng những thông tin này sẽ giúp ích hơn cho bạn, giúp bạn đưa ra chiến lược đầu tư thông minh và hiệu quả nhất!