Chứng khoán phái sinh là gì? Tìm hiểu sâu hơn về chứng khoán phái sinh

Chứng khoán phái sinh là thuật ngữ không quá xa lạ với giới đầu tư. Tuy nhiên khi nhắc về cụm từ này nhiều người vẫn chưa nắm được bản chất, đặc biệt với những ai mới mày mò tìm hiểu về đầu tư chứng khoán. Bài viết dưới đây hãy cùng Momi đi tìm hiểu sâu hơn về thuật ngữ đầu tư này.

Tìm hiểu chứng khoán phái sinh là gì?

Chứng khoán phái sinh được hiểu là các công cụ tài chính mà giá trị của nó phụ thuộc vào giá của một tài sản cơ sở.

Trong đó, chứng khoán phái sinh quy định quyền lợi hoặc nghĩa vụ của các bên tham gia hợp đồng với việc thanh toán/chuyển giao tài sản cơ sở với một mức giá đã được thỏa thuận trước đó vào một thời điểm nhất định trong tương lai.

Chứng khoán phái sinh là các công cụ tài chính mà giá trị của nó phụ thuộc vào giá của một tài sản cơ sở

Tài sản cơ sở của chứng khoán phái sinh được quy định là chứng khoán, chỉ số chứng khoán hoặc các loại tài sản khác như nông sản, thực phẩm, kim loại,...

Như vậy, hiểu đơn giản chứng khoán phái sinh cho phép nhà đầu tư đặt cuộc và sự tăng hoặc giảm các giá trị của các tài sản cơ sở trong tương lai. Nhờ đó, nếu dự đoán đúng nhà đầu tư sẽ có thể thu lời.

Phân loại chứng khoán phái sinh theo từng nhóm

Chứng khoán phái sinh được triển khai dưới 4 loại chính, bao gồm:

• Hợp đồng kỳ hạn: Là hợp đồng thoả thuận pháp lý giữa hai bên tham gia về việc mua - bán một loại tài sản tại thời điểm nhất định nào đó trong tương lai với mức giá được xác định trước ngày thực hiện các giao dịch
• Hợp đồng tương lai: Dạng hợp đồng được chuẩn hoá, niêm yết và giao dịch tài các sàn giao dịch chứng khoán
• Hợp đồng quyền chọn: Là hợp đồng thoả thuận pháp lý trong đó có một bên có quyền yêu cầu thực hiện và bên còn lại có nghĩa vụ phải mua hoặc bán một lượng tài sản cơ sở theo mức giá đã được xác định trước tại hợp đồng trong khoảng thời gian hoặc thời điểm nhất định nào đó trong tương lai
• Hợp đồng hoán đổi: Là hợp đồng thỏa thuận pháp lý trong đó hai bên cam kết hoán đổi dòng tiền của một công cụ tài chính của một bên với dòng tiền của công vụ tài chính của bên còn lại trong khoảng thời gian nhất định với phương pháp tính toán cụ thể

Phân loại chứng khoán phái sinh

Có sự khác biệt nào giữa giao dịch chứng khoán phái sinh và cổ phiếu?

Giao dịch chứng khoán phái sinh hay giao dịch hợp đồng tương lai có sự khác biệt tương đối với giá dịch cổ phiếu, cụ thể:

• Giao dịch hợp đồng tương lai có bảng giá riêng và nhà đầu tư sẽ dựa vào kỳ vọng của mình để tăng hay giảm chỉ số để đặt lệnh và khớp lệnh giao dịch
• Giao dịch hợp đồng tương lai có “đáo hạn”
• Nhà đầu tư muốn mua cổ phiếu cần phải có sẵn tiền trong khi giao dịch hợp đồng tương lai thì không. Và đặc biệt, nhà đầu tư có thể thực hiện ký quỹ để có thể giao dịch với giá trị lớn
• Chứng khoán phái sinh có cơ thể thanh toán hàng ngày. Đồng nghĩa, nhà đầu tư khi giao dịch phải thực hiện thanh toán toàn bộ lãi lỗ mỗi ngày

Ưu điểm khi đầu tư chứng khoán phái sinh

Đứng trước lựa chọn đầu tư, nhiều F0 vẫn tỏ ra khá nghi ngại khi cho rằng chứng khoán phái sinh hoạt động như một dạng đánh cuộc may rủi và có phần nguy hiểm hơn so với đầu tư cổ phiếu thông thường. Tuy nhiên, nếu có đủ kiến thức và có sự mày mò tìm hiểu sâu hơn về chứng khoán phái sinh bạn có thể nhận thấy đây thực sự là một kênh đầu tư tiềm năng. Những ưu điểm vượt trội của kênh đầu tư này có thể kể đến như:

• Khả năng phòng ngừa rủi ro biến động giá: Với việc dự đoán được mức giá của tài sản cơ sở, nhà đầu tư có thể làm giảm thiểu tối đa rủi ro gây ra bởi biến động giá, mua ngay khi có giá tốt ở thời điểm hiện tại
• Có thể bán khống chứng khoán: Nhà đầu tư có thể bán khống chứng khoán ngay cả khi không có bất kỳ một tài sản cơ sở nào
• Tính thanh khoản cao: Chứng khoán phái sinh có tính thanh khoản cao, được niêm yết và giao dịch tập trung trên các sàn/sở giao dịch chứng khoán
• Có vai trò như đòn bẩy tài chính: Nhà đầu tư chỉ cần ký quỹ một phần tài sản là đã có thể giao dịch với cổ phiếu có giá trị cao gấp nhiều lần so với số tiền ký quỹ, từ đó tạo ra lợi thế lớn trong đầu tư

Trên đây là khái niệm chung nhất về chứng khoán phái sinh, phân loại và đánh giá tính ưu điểm của kênh đầu tư này. Hãy tham khảo ngay nếu đang có nhu cầu đầu tư bạn nhé!