Bộ Lao động Thương binh và Xã hội đề xuất 2 phương án rút bảo hiểm xã hội 1 lần

Tại dự thảo Luật bảo hiểm xã hội sửa đổi vừa qua, phía Bộ Lao động thương binh và Xã hội nêu rõ không hạn chế rút bảo hiểm xã hội một lần song đề xuất 2 phương án khác tối ưu hơn.

Cụ thể, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội đã đề xuất hai phương án giải quyết tối ưu khác, đồng ý với việc lao động rút bảo hiểm một lần song không quá 50% thời gian đồng bảo hiểm xã hội.

Phương án 1: Giữ nguyên quy định hiện hành

Lao động tham gia dưới 20 năm Bảo hiểm xã hội sau 1 năm nghỉ việc không tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện thì được rút một lần. Ở đây lao động có quyền rút toàn bộ quá trình đóng nếu có nhu cầu tuy nhiên tính toán về lâu dài sẽ ảnh hưởng về quyền lợi như không được hưởng lương hưu. Đánh giá về phương án này, Bộ Lao động Thương binh và xã hội nhận định phương án này sẽ không thể hạn chế tình trạng lao động ồ ạt rút bảo hiểm xã hội một lần, do đó ảnh hưởng lớn đến chính sách an sinh và gây áp lực lớn lên ngân sách chi trợ cấp hưu trí.

Phương án 2: Đồng ý cho rút song không quá 50% thời gian đồng bảo hiểm xã hội

Với phương án này, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội đưa ra phương án đồng ý cho lao động được rút bảo hiểm xã hội lần song không quá 50% tổng thời gian đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất. Theo đó, thời gian đóng còn lại sẽ được bảo lưu để khi người lao động bước vào tuổi nghỉ hưu vẫn tiếp tục được hưởng những chế độ bảo hiểm xã hội cần thiết.

Các cơ quan chuyên môn đánh giá cao phương án này vì sẽ giúp giảm được số tiền chi trả ban đầu cho Quỹ bảo hiểm xã hội và người lao động ở đây chỉ nhận được một nửa số tiền cho tổng thời gian đóng. Lợi ích vẫn được bảo đảm dài lâu nhờ một nửa thời gian đóng còn lại tiếp tục được bảo lưu. Mức hưởng một lần được tính toán dựa trên số năm người lao động đóng bảo hiểm xã hội. Mỗi năm được tính bằng 1,5% tháng bình quân tiền lương đóng bảo hiểm xã hội cho những năm 2014 và bằng 2 tháng bình quân tiền lương đóng cho những năm từ 2014 trở đi.

Việc siết hay nới điều kiện hưởng Bảo hiểm xã hội một lần đã tạo ra làn sóng tranh cãi trong nhiều năm qua

Đối với lao động đóng bảo hiểm xã hội dưới 1 năm, mức hưởng tối đa bằng 2 tháng bình quân tiền lương tháng đóng Bảo hiểm xã hội. Với những lao động tham gia Bảo hiểm xã hội tự nguyện, mức hưởng 1 lần ở đây không bao gồm tiền ngân sách hỗ trợ cho những năm đóng.

Với người định cư nước ngoài hoặc mắc bệnh hiểm nghèo sau 1 năm không tham gia hệ thống mà đóng dưới 20 năm Bảo hiểm xã hội có thể lựa chọn phương án tối ưu hơn là nhận trợ cấp hàng tháng nếu không muốn rút một lần. Mức hưởng ở đây sẽ được tính toán dựa trên số năm đóng và nền tiền lương đóng mỗi tháng.

Hiện tại, độ phủ bảo hiểm xã hội của Việt Nam vẫn còn tương đối thấp, chỉ đạt 38% lực lượng lao động trong độ tuổi và còn khoảng 28,4 triệu người chưa vào hệ thống. Sự chậm trễ trong việc gia tăng độ phủ bảo hiểm xã hội này cộng hưởng với việc liên tục có người rút ra đã gây nên những thách thức lớn cho các nhà hoạch định chính sách.

Việc siết hay nới điều kiện hưởng Bảo hiểm xã hội một lần đã tạo ra làn sóng tranh cãi trong nhiều năm qua. Bất chấp những quyền lợi hữu ích có thể nhận được khi duy trì bảo hiểm xã hội: được trợ cấp thất nghiệp và tư vấn việc làm nếu không may mất việc, thế những việc giữ người lao động ở lại lưới an sinh vẫn khá khó khăn.

Chính phủ sau đó đã kiến nghị Quốc hội sửa đổi quy định theo hướng để lao động tự chọn hưởng một lần hoặc bảo lưu để đóng tiếp nếu có điều kiện. Việc sửa đổi hay không sửa đội điều 60 đã gây ra những tranh luận gay gắt trong các đại biểu. Quốc hội lấy ý kiến phản ánh, có trên 87% đại biểu đồng tình với chủ trương để người lao động được nhận bảo hiểm xã hội một lần nếu có nhu cầu.