Trái phiếu: Trao niềm tin để nhận lại sự “hụt hẫng”

Những thông tin mới nhất được truyền thông phản ánh cho thấy rằng thị trường trái phiếu đã dần tích cực hơn. Tuy nhiên, sau những tổn thương đã phải chịu, nhiều nhà đầu tư khó có thể khôi phục niềm tin như trước.

Vấn đề mà các doanh nghiệp và nền kinh tế chung đang gặp phải chính là vấn đề thanh khoản. Tất cả dường như đang bị đóng băng. Các kênh huy động vốn chính của doanh nghiệp nói riêng và nền kinh tế Việt Nam nói chung là ngân hàng, trái phiếu (cụ thể là trái phiếu doanh nghiệp) và chứng khoán. Điều tệ hơn cả là cả 3 kênh này đều đang trong tình trạng bị tắc nghẽn do những hệ quả của loạt sai phạm trên thị trường chứng khoán trong hoạt động phát hành trái phiếu.

Ngân hàng được biết đến là kênh huy động vốn chủ lực cũng bị siết đầu ra để đảm bảo các mục tiêu liên quan đến ổn định tỷ giá và kiềm chế lạm phát. Trong đó, mạnh nhất là ở mảng bất động sản nhằm tránh rủi ro nợ xấu. Điều này được cho là hiển nhiên, là đối sách “ hợp tình hợp lý” của các nhà làm chính sách. Tuy vậy, đặt trong bối cảnh hiện tại, sách lược này cũng đồng thời đẩy doanh nghiệp vào thế khó.

Kênh huy động vốn từ chứng khoán cũng chứng kiến sự sụt giảm đáng kể trong năm nay khi thị trường chung không còn quá thuận lợi. Dòng tiền nóng tăng mạnh ở hai năm đại dịch đã dịch chuyển ra ngoài khiến cho thị trường lao dốc, cổ phiếu các doanh nghiệp trên sàn cũng không nằm ngoài xu hướng đó. Giá cổ phiếu sụt giảm trong điều kiện thanh khoản kém đã không còn là môi trường thuận lợi để thực hiện các đợt phát hành tăng vốn.

Thực tế phản ánh, dòng tiền trên thị trường đã chịu sự tác động nghiệm trọng hơn từ sau khi các cựu lãnh đạo như ông Trịnh Văn Quyết, Đỗ Thành Nhân hay ông Đỗ Đức Nam bị bắt với các cáo buộc liên quan đến thao túng thị trường chứng khoán. Việc xử lý các “đội lái” là tích cực tuy nhiên cũng vô hình trung gây ra hiệu ứng “đánh rắn động cỏ, bứt dây động rừng”. Động thái này khiến nhà đầu tư sợ một thì cũng đồng thời khiến các chủ doanh nghiệp sợ mười và lý do là gì thì ai cũng có thể đoán được.

Thị trường trái phiếu sụt giảm làm mất dần niềm tin của nhà đầu tư

Nói về thị trường trái phiếu, cụ thể hơn là trái phiếu doanh nghiệp. Có thể nói là phát triển một cách quá nóng. Động thái quyết liệt của các nhà làm chính sách cũng xuất phát từ việc có quá nhiều doanh nghiệp phát hành trái phiếu riêng lẻ một cách vô tội vạ, thiếu tổ chức và có thể nhận định là mượn cớ thị trường đang nóng để bán lấy tiền. Minh chứng dễ thấy nhất là Tân Hoàng Minh hay Chứng khoán Tân Việt.

Chính những sự vụ trên đã tác động tiêu cực đến tâm lý nhà đầu tư tham gia gia vào thị trường này. Hơn lúc nào hết, trái phiếu đang trở thành từ khóa hot được đẩy lên đi kèm là những thông tin tiêu cực.

Cũng từ những nỗi lo sợ như vậy, nhiều doanh nghiệp tốt, tuân thủ quy định về phát hành trái phiếu doanh nghiệp cũng bị “vạ lây”.

Thêm một mối lo ngại khác cũng được quan tâm không kém đó chính là tình hình kinh doanh của nhiều doanh nghiệp đặc biệt là nhóm bất động sản cũng đang rơi vào cảnh khốn cùng. Chính điều này đã tạo áp lực lớn lên nhóm doanh nghiệp có trái phiếu đến kỳ đáo trong năm nay và năm sau. Một lần nữa quá khứ lại lặp lại: Nhiều doanh nghiệp sẽ phải “chết” trên đống tài sản của mình trong một tương lai gần.

Bất cứ ai cũng ý thức được rằng, sai phạm của một vài cá nhân hay doanh nghiệp trên thị trường trái phiếu không đại diện cho toàn thị trường. Thế nhưng khi niềm tin đã bị sứt mẻ dù chỉ một chút, những tác động về lâu dài là không thể tránh khỏi và thị trường buộc phải gánh chịu những “mặt tối” này. Giới chuyên môn nhận định rằng, cho dù tiềm năng thị trường trái phiếu được cải thiện ra sao, niềm tin cũng rất khó có để có thể “vực dậy” sau những phản bội.

Việc lấy lại niềm tin từ nhà đầu tư là điều vô cùng quan trọng. Như Bộ trường hồ Đức Phớc đã khẳng định, đó không chỉ là trách nhiệm của các cơ quan quản lý, đó còn là nhiệm vụ của các chủ thể tham gia thị trường.