Nhận biết các rủi ro tiềm ẩn của doanh nghiệp dựa trên báo cáo tài chính

Thông qua báo cáo tài chính, nhà đầu tư có thể nhận biết triển vọng của một số doanh nghiệp, đồng thời cũng có thể “phát giác” những rủi ro tiềm ẩn mà doanh nghiệp đó đang cất giấu. Bài viết dưới đây hãy cùng đội ngũ chuyên gia WiGroup chỉ ra những dấu hiệu nhận diện những dấu hiệu khả nghi khi theo dõi báo cáo tài chính doanh nghiệp.

Phân tích báo cáo tài chính là hạng mục không thể bỏ qua nhằm đánh giá hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp. Tuy nhiên, trong quá trình đánh giá nhiều nhà đầu tư thường chỉ chú trọng đến doanh thu và lợi nhuận mà bỏ qua những rủi ro tiềm ẩn của chính doanh nghiệp đó. Do vậy, đội ngũ WiGroup đã chỉ ra một số yếu tố cơ bản để nhận diện những dấu hiệu khả nghi khi đọc báo cáo tài chính như sau:

Tỷ lệ số nợ cao bất thường có dấu hiệu tiếp tục tăng lên

Tỷ lệ nợ của một số công ty như thế nào là tốt phụ thuộc nhiều vào bối cảnh môi trường xung quanh như đặc điểm ngành, mức lãi suất,... Tuy nhiên, trong bối cảnh điều kiện kinh doanh không thuận lợi, nếu doanh nghiệp đó vẫn duy trì hệ số đòn bẩy ở mức cao và liên tục gia tăng nó thì đây lại là tín hiệu không thể tiêu cực hơn.

Yếu tố này phản ánh việc công ty không thể tạo ra tiền từ hoạt động kinh doanh và phải thực hiện vay nợ để có thể duy trì sản xuất. Nếu tình trạng này tiếp diễn trong thời gian dài, việc công ty bị âm vốn chủ và đi đến phá sản là hoàn toàn có thể xảy ra.

Thu nhập cao nhưng chủ yếu đến từ tài chính và thu nhập khác

Rủi ro tiềm ẩn đến từ việc thu nhập cao nhưng chủ yếu đến từ tài chính và thu nhập khác

Chất lượng lợi nhuận luôn là điều cần được quan tâm hàng đầu khi đọc báo cáo tài chính của một doanh nghiệp có tăng trưởng đột biến. Những khoản lợi nhuận này đến từ những khoản mục không có tính bền vững cao và không hề liên quan đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp mà có thể đến từ các nguồn như lợi nhuận khác, lợi nhuận tài chính thì nên cẩn trọng.

Rất có thể, những khoản tiền này chỉ xuất hiện trong thời điểm nhất định thậm chí chỉ 1 quý duy nhất. Do vậy, nhà đầu tư không nên chỉ sử dụng mức tăng trưởng lợi nhuận làm thước đo đánh giá khả năng tăng trưởng trong tương lai của doanh nghiệp.

Một ví dụ cụ thể, có doanh nghiệp bất ngờ ghi nhận khoản lợi nhuận đột biến do quá trình chuyển nhượng lại một trong những mảng kinh doanh cốt lõi của mình. Điều này khiến cho lợi nhuận doanh nghiệp đó tăng mạnh hơn so với cùng kỳ nhưng lợi nhuận từ những mảng còn lại liên tục giảm lại là một rủi ro rất lớn cần lưu ý.

Biên lợi nhuận liên tục sụt giảm sau thời gian dài

Khi biên lợi nhuận của doanh nghiệp bị sụt giảm liên tục trong thời gian dài rất có thể chúng đang phản ánh chu kỳ đi xuống của ngành nghề hoặc tệ hơn chính là vị thế của doanh nghiệp trên thị trường.

Do đó, cách tốt nhất nhà đầu tư cần làm trong trường hợp này chính là kiên nhẫn chờ đợi và quan sát cho đến khi biên lợi nhuận phục hồi hoặc giá trị doanh nghiệp rơi về vùng giá chiết khấu hợp lý.

Các khoản phải thu, hàng tồn kho chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu tài sản và không có biến động trong thời gian dài

Mặc dù hàng tồn kho và các khoản phải thu là động lực cho sự tăng trưởng nhưng đồng thời nó cũng tồn đọng một số các yếu điểm, và có thể gây hại cho doanh nghiệp. Hàng tồn kho có khả năng bị sụt giảm giá trị qua từng kì trong khi các khoản phải thu có rủi ro về khả năng thu hồi vốn. Vì thế, nếu cần đánh giá cẩn trọng các rủi ro, hãy thực sự quan tâm đến chúng, đặc biệt nếu các khoản mục này chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu tài sản.

Một số doanh nghiệp có hàng tồn kho là các dự án bất động sản kéo dài đến 10 năm và đến giờ vẫn chưa có dấu hiệu hoàn thành. Rủi ro từ giá trị thực của những dự án này là không thể đo lường được, nhất là khi việc trích lập dự phòng của công ty được ví như “hạt cát giữa sa mạc”.

Chưa kể, việc duy trì lượng lớn hàng tồn kho và khoản thu lớn cũng khiến doanh nghiệp mất đi tính thanh khoản, thậm chí phải đi vay vốn để bù vào cho dòng tiền bị thiếu hụt. Qua đó làm gia tăng gánh nặng lãi vay, tiềm ẩn nhiều rủi ro về tài chính nếu phía doanh nghiệp không cơ cấu được vốn khi đến kỳ đáo hạn.

Liên tục phát hành cổ phiếu - Rủi ro tiềm ẩn dễ thấy nhất

Khi một doanh nghiệp liên tục phát hành cổ phiếu và tăng vốn quá nhanh, nó sẽ tác động không nhỏ đến tương lai doanh nghiệp sau này. Áp lực từ việc sử dụng vốn ra sao cho hiệu quả là bài toán khó đối với nhiều doanh nghiệp. Trong trường hợp không có phương án kinh doanh tối ưu, đây sẽ là con dao hai lưỡi khiến giá cổ phiếu bị giảm mạnh. Bởi một khi tốc độ tăng trưởng không theo kịp với số vốn tăng cao, các chỉ số sinh lời của công ty sẽ bị sụt giảm, cổ phiếu cũng trở nên kém hấp dẫn hơn với nhà đầu tư.

Vốn tăng quá nhanh cũng báo hiệu những hiểm hoạ bất ngờ đối với doanh nghiệp

Dòng tiền liên tục âm trong nhiều năm - Rủi ro tiềm ẩn đáng để xem xét

Có rất nhiều lý do khiến dòng tiền từ hoạt động kinh doanh của một doanh nghiệp bị âm. Thế nhưng, nếu nhìn nhận tích cực thì có thể đó là do doanh nghiệp mới thực hiện hàng loạt các chính sách như: mở nhà máy mới, tiêu thụ tốt nên tăng cường hàng tồn kho. Còn nếu nhìn dưới góc độ tiêu cực, rất có thể doanh nghiệp đó đang gặp khó khăn trong việc bán hàng, thu hồi tiền, phụ thuộc vào phía nhà cung cấp,...

Đặc biệt, nếu dòng tiền từ hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp ghi nhận tăng trưởng âm liên tiếp trong nhiều năm đó thực sự là điều đáng để quan ngại. Khi thiếu hụt nguồn tiền, phía doanh nghiệp sẽ phải thực hiện các khoản vay, thế chấp để có vốn lưu động. Đồng nghĩa, đi kèm với những hoạt động vay ngoài nêu trên chính là áp lực phải trả lãi vay, về lâu dài có thể tác động xấu đến bản thân doanh nghiệp, khiến doanh nghiệp rơi vào vòng xoáy tăng trưởng đi xuống, kết quả kinh doanh bị suy giảm mạnh.

Theo: Nhịp sống kinh tế